Azerbaycan’a bağlı Dağlık Karabağ Bölgesi 1991 yılında Ermenistan tarafından işgal edilmişti. Bu işgalin Rusya’nın Ermenistan’a verdiği destek sayesinde gerçekleştiğini biliyoruz.

Amerika ve Batı’nın da desteğini arkasına alan Ermeniler Dağlık Karabağ işgalinde soykırım da uygulamışlar ve insanlık dışı görüntülere imza atmışlardı. Ermenistan ve Azerbaycan arasında yıllardır tartışma konusu olan Karabağ'da gerilimin tırmandığını. Son 22 yılın en şiddetli çatışmalarının başladığını görüyoruz.

Cephe hattında havan topu ve tankların kullanıldığına dair açıklamalar gelirken, iki tarafta da kayıplar olduğu belirtiliyor. Ankara, Erivan’ı ateşkese uymaya çağırdı. Rusya da devreye girdi.

Bu satırlar yazılıncaya kadar Azerbaycan 12 şehidinin olduğunu açıklamıştı. Azerbaycan kaynakları 100’e yakın Ermeni’yi de öldürdüklerini belirtiyorlar.

Çatışmalardaki en önemli gelişme, Azeri güçlerinin ortaya koyduğu başarıdır. Yapılan açıklamalarda Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’daki bazı bölgeleri Ermenilerden kurtarmayı başardığı vurgulanıyor.

Çatışmalar sürerken Azeri güçlerinin Seyşulan ve Talış köyleri civarını ele geçirdiği ifade ediliyor. Azerbaycan karşısında Ermenistan’a desteği ile bilinen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, her iki tarafı da itidale davet edip çatışmaların bir an önce sonlandırılmasını istedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Ermenistan ve Azerbaycanlı mevkidaşlarını aradı. Karabağ hukuken Azerbaycan sınırları içerisinde yer alıyor. Bölge fiili olaraksa Ermenistan’ın desteklediği Ermeni ayrılıkçıların işgali altında bulunuyor. Sorunun çözümüyle ilgili görüşmeler, yıllardır sürüyor.

Ancak, bugüne kadar bu sorun çözülemediği gibi, sorunun çözümü için kurulan MİNSK Grubu da beklenen çalışmayı yapmadı. Azerbaycan ise, işgal altındaki topraklarından Ermenistan’ın mutlaka çıkarılacağını, bunun barış yolu ile sağlanamaması halinde silah gücü ile gerçekleştirileceğini açıklamıştı.

Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, konu ile ilgili yaptığı açıklamalarda “İşgal altındaki topraklarımızı yeniden kazanmak için her türlü fedakârlığa hazırız. Gerekirse bunu savaşarak elde edeceğiz. Azerbaycan ordusu da halkı da buna hazırdır” demişti.

Bugünkü çatışmaların şiddetleneceği, Azerilerin kaybettikleri toprakları elde etmek için her türlü riski göze alacakları zaten belliydi. Yıllardır bunun hazırlıklarının yapıldığını da biliyoruz. İnandığımız da şudur: Eninde sonunda Azerbaycan, Ermenilerin işgali altındaki Dağlık Karabağ’ı kurtaracaklardır. Rusya, Amerika ve Batı ne kadar Ermenistan’ın arkasında olursa olsun, ne kadar destek verirse versin, bu işgal sona erecektir.

MİNSK Grubu ne işe yarıyor? Bugüne kadar neden sorunun barışçıl şekilde sonuçlanması için olumlu adımları atmadı? Şimdi bunların da sorgulanması gerekiyor. Nitekim, Azeri güçlerinin cephedeki başarıları üzerine MİNSK Grubunu oluşturan ülkelerin de telaşa kapıldıklarını görüyoruz.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu Dönem Başkanları, taraflara, “silahları durdurmaları ve cephede durumu istikrarlı hale getirecek bütün gerekli önlemleri almaları” çağrısında bulunuyor. AGİT Minsk Grubu Dönem Başkanları, Rusya Büyükelçisi Igor Popov, ABD Büyükelçisi James Warlick ve Fransa Büyükelçisi Pierre Andrieu ortak açıklama yaptı. Aralarında sivillerin de bulunduğu söylenen “anlamsız” ölümlerden duyulan üzüntünün de dile getirildiği açıklamada, "Güç kullanımını en güçlü şekilde kınıyoruz" ifadelerine yer verildi.

Söz konusu Azerbaycan’ın üstünlüğü ve başarısı olunca dikkat edilecek olursa grup sözcüleri “güç kullanımı”nı kınamaya geçiyor. Ölümleri de “anlamsız “buluyor. Bunların bugüne kadar kime hizmet ettiklerini ve desteklediklerini çok daha açık biçimde görebilmekteyiz. Ama, bu çabaları da bazı gelişmeleri önlemeye yetmeyecektir.

Peki, Dağlık Karabağ’ın işgalinde Ermenistan orantısız bir güç kullanmadı mı? Burada soykırım uyguladı bu ölümler çok mu anlamlıydı? Ermenistan’a destek verenler ve tüm dünya bunlara karşı suskun kaldı. Söz konusu Türk olduğunda ağızlarına kilit vurdular. İnsanlığı, ölümü ve güç dengesini şimdi yeni mi hatırladılar?

Bütün bu telaşlarının altında yatan gerçek, çıkan çatışmalarda Ermenistan’ın bir varlık gösterememesi ve Azerbaycan’ın başarısıdır. Bunu önlemeye yönelik çaba içine girdiler. Bir noktada yine Ermeni güçlerine şemsiye olmaya çalışıyorlar.

Yazımızın başında da değindiğimiz gibi, ne yaparlarsa yapsınlar, ne gibi önlemler almaya çalışırlarsa çalışsınlar eninde sonunda bugün olmazsa bile günün birinde Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ Bölgesi Ermenistan işgalinden kurtarılacaktır. Biz, bunun barışçıl yolla, kan dökülmeden sağlanmasını istiyoruz.

Son çatışmalar ve Azerbaycanlıların cephede gösterdiği başarı öyle sanıyoruz ki, bundan sonra MİNSK Grubu tarafından daha iyi değerlendirilecektir. Sorunun kan dökülmeden ve barışçı yoldan çözülmesi gündeme oturacaktır. Çünkü artık Azerbaycan’ın da bölgede ve dünyada hem askeri, hem ekonomik yönden önemli bir ağırlığının olduğu gerçeği görülmeye başlanmıştır.

necdetbuluz@gmail.com